تحلیل مسئولیت های تشکل های آب بران و زمینه یابی موانع ایجاد آن از دیدگاه بهره برداران

انتقال مدیریت آبیاری به کشاورزان یکی از مباحث مهم و ضروری برای برنامه­ریزان مسائل آبیاری در سطح جهان است. انتقال مدیریت آبیاری یا مدیریت مشارکتی آبیاری به وسیله تشکل­های آب­بران به عنوان یک راهکار شایع در جهان در آمده است. تشکل­های آب­بران به عنوان یکی از روش­های مدیریت مشارکتی،راهخوبی برای حذف مشکلات شبکه های آبیاری و زهکشی کشوراست. هدف اصلی این پژوهش تحلیل مسئولیت­ها و موانع ایجاد تشکل­های آب­بران از دیدگاه بهره­برداران بود. جمعیت این مطالعه، کلیه کشاورزان تحت پوشش طرح شبکه آبرسانی بند فیض آباد در استان فارس بوده است (192 نفر). حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه­بندی تصادفی، 127 نفر برآورد گردید. ابزار مورد استفاده برای جمع­آوری داده­ها پرسشنامه بود که روایی صوری آن بوسیله پانلی از متخصصین تأیید و برای بررسی پایایی آن نیز آزمون راهنما اجرا شد که آلفای کرونباخ برای مسئولیت­ها 79/0 و برای موانع 86/0 بود. نتایج نشان داد که مسئولیت­های تشکل­های آب­بران از دیدگاه بهره­برداران در چهار دسته بهره­برداری و حفاظت از شبکه آبیاری، مسئولیت نهادی و مسئولیت زراعی و موانع ایجاد تشکل­های آب­بران نیز در چهار دسته موانع اجتماعی، سازمانی، مدیریتی و آگاهی­رسانی و دانش کشاورزان قرار گرفتند. حفاظت و بهره برداری از شبکه آبیاری مهمترین مسئولیت از دیدگاه بهره برداران بوده است. لذا، پیشنهاد می­شود ابتدا مسئولیت حفاظت و بهره برداری از شبکه آبیاری به تشکل­ها واگذار شود و سپس، با ظرفیت­سازی و توانمندسازی بهره­برداران سایر مسئولیت­ها را واگذار نمود.